1. uit.no
  2. nyheter
  3. – Nord-Noreg må først opp på nasjonalt nivå

– Nord-Noreg må først opp på nasjonalt nivå

I 2025 kjem ei stortingsmelding om sosial utjamning og sosial mobilitet. Tysdag fekk helseministeren innspel på UiT i Tromsø, og meldinga var at dette vert ikkje enkelt.

portrett av en kvinne utendørs
Professor Unn-Doris Bæck er glad for ny rapport, men usikker på om tiltaka kan gjennomførast. Foto: Jørn Berger-Nyvoll / UiT
Portrettbilde av Rydland, Kjetil
Rydland, Kjetil kjetil.rydland@uit.no Kommunikasjonsrådgjevar
Publisert: 20.03.24 09:19 Oppdatert: 21.03.24 08:14
Pedagogikk Samfunn og demokrati

Heile fem departement jobbar saman om stortingsmeldinga som skal gjere barnehagar, skular og SFO-ar til enno betre fellesskapsarenaar. Eit utval leia av NHH-professor Katrine V. Løken har levert rapporten «Et jevnere utdanningsløp», og no reiser statsråder landet rundt for å få innspel frå ulike fagmiljø, institusjonar og interessentar.

Eg vil nødig vere den mørke stemma frå nord, men det vert ikkje enkelt å få tiltaka ut i den nordnorske verkelegheita.

Unn-Doris Bæck


Rapporten inneheld ei rekkje tiltak, mellom anna ein ytterlegare auke i barnehagedekninga, betre profesjonsutvikling av tilsette, meir fokus på å trene sosioemosjonelle evner hjå ungane og auka bruk av å midlertidig dele elevane inn i grupper basert på fagleg nivå.

Ein særs viktig rapport

Professor i sosiologi ved Institutt for lærarutdanning og pedagogikk, Unn-Doris Bæck, haldt eit innlegg i møtet om korleis rapporten ser ut frå nord.

En kvinne snakker i et auditorium. Vi ser mange bakhovud
Mange kom for å gje sine innspel og høyre andre sine tanker. Foto: Jørn Berger-Nyvoll / UiT

Ho seier at rapporten er utruleg viktig, og at ein har venta på forskingsbaserte tiltak lengje. Ho meiner at tiltaka i rapporten er gode og at nordnorsk elevar absolutt kunne hatt nytte av dei.

Men kan ein ikkje sjå bort frå dei komplekse og strukturelle problema ein finn i distrikta.

– Mange stader i Finnmark og andre rurale strøk i Noreg har ein lærarmangel, og dei lærarane ein har, manglar utdanning. I tillegg har ein utfordingar med ein befolkning som vert eldre, som igjen gjev ein stram kommuneøkonomi. Oppå det kan ein leggje at det er dyrare å drive skule i distrikta, som igjen gjer at ein ofte må sentralisere skulane, som igjen kan føre til endringar i demografien. Og det ser ikkje ut til å verte betre, seier Bæck.

Elevar i Nord-Noreg presterer dårlegare på skulen enn elevar i resten av landet. Og sjølv om det er variasjonar internt i landsdelen og i kvar enkelt kommune, meiner ho at det er viktigast å få dei nordnorske elevane opp på eit nasjonalt nivå.

– Eg vil nødig vere den mørke stemma frå nord, men det vert ikkje enkelt å få tiltaka ut i den nordnorsk verkelegheita, seier Bæck.

Vi treng gode data for gode liv

Helseminister Ingvild Kjerkol kom til møtet frå opninga av Tromsøundersøkinga sine nye lokalar, og understreka kor viktig det er å knytte meldinga opp eksisterande kunnskapsmiljø:

–  Vi treng god kunnskap om befolkninga, som helsedata og kunnskap om levekår, og då er UiT Noregs arktiske universitet er ein god alliert og ein god kunnskapskjelde, seier Kjerkol.

Helseminister Ingvild Kjerkol sa at ein god barndom varer heile livet. Foto: Jørn Berger-Nyvoll / UiT

Som helseminister peika ho på at ein god barndom varer heile livet, og at det er mykje god helse i at barn og unge har det bra og får utvikle seg og meistre utfordringar:

– Det er vår plikt å ruste dem for resten av livet, og hjelpe dei når det vert vanskeleg, seier ho.

Viserektor Rikke G. Gjærum speila helseministeren i si velkomsttale, då ho spurde om vi klarer å  leggje til rette og sjå alle? Har vi nok ressursar til dei vaksne som skal dekkje bordet òg for dei som tradisjonelt har vorte sittande nedst?

– Vi må ikkje lete barndommen verte ein «dom» for livet. Det er vi vaksne som skal sørgje for fellesskap og inkludering, seier Gjærum.

Rydland, Kjetil kjetil.rydland@uit.no Kommunikasjonsrådgjevar
Publisert: 20.03.24 09:19 Oppdatert: 21.03.24 08:14
Pedagogikk Samfunn og demokrati
Vi anbefaler
Voksne av flere kjønn og hudfarger i et lyst rom ved valgbåser. Det står VOTE på siden av båsene og et amerikansk flagg henger på veggen bak.
– Presidentvalget kan bli avgjort i rettssalen
heks som holder et lite gresskar med lys
Åsgårdsrei og samhain var de nordiske versjonene av halloween
Russiske myndigheter markerer frigjøringsdagen 25. oktober 2024 ved Frigjøringsmonumentet i Kirkenes.
– Russiske myndigheter utnytter vår felles krigshistorie og sympati
Animert bilde av mennesker rundt et bord
Digitalt samvær som føles ekte: Kan virtuell teknologi redde utdanningene?
no
25
EUGLOH UniTes! Webinarer om likestilling og kjønnsbasert vold / EUGLOH UniTes! Webinar series on gender equality and gender-based violence NORSK: 25. – 28. november arrangerer Université Paris-Saclay flere webinarer som tar opp ulikhet mellom kjønn i samfunnet og kjønnsbasert vold.   ENGLISH: From November 25th to 28th, Université Paris-Saclay is hosting several webinars addressing gender inequality in society and gender-based violence.  
ma
26
ABC Læringsdesign med EUGLOH - å skape kurs sammen /ABC Learning Design in EUGLOH - Co-creating courses together NORSK: Ønsker du å utforme kurs med høyt læringsutbytte og som gir rom for inkludering og mange aktiviteter? UiT og LMU München holder i mars 2025 en workshop hvor du kan oppdage nye løsninger på dette området.   ENGLISH: Would you like to design courses with high learning outcomes that allow for inclusion and numerous activities? UiT and LMU Munich are organising a workshop in March 2025 where you can discover new ways to go forward.
Siste nytt fra UiT
Person står foran et bygg med en plen imellom.
Vil framskynde helseinnovasjon i Norge og India
Fire personer ser i kamera
Vil lære av Båtsfjord
Kvinne spiller på horn på en scene
Nå kan du nominere til UiTs priser for 2024 
badering med Donald Trump-fjes der det står keep america great
– Anti-kvinnehelse, anti-migranter, anti-klimaendringspolitikk