COAT

GOVVAGILLÁRAT

Dan dihte go sáhpánat ja goddesáhpánat leat ekovuogádagas čoavddašlájat, de lea dehálaš gozihit man olu dat leat. Dasa mii atnit govvagilláriid maid leat bidjan dakkár sajiide gos dát eallit liikojit buoremusat leat, báikkit dego Jakobselvvidda ja Stuorraveadji..

Dát gillárat govvejit juohke háve go mihkkege ruohttá meaddel vai mii beassat lohkat galle dat leat ja movt diet šlájat váikkuhit nubbi nuppi. Gillárat leat olgun birra jagi ja doibmet maiddái muohttaga vuolde dálvet!

COAT:s atnit mii maid govvagilláriid go gozihit bohccuid ja ealggaid, muohtabáikkiid ja šaddofenologiija.

En lemen inne i en felle
Govva goddesáhpánis maid COAT govvagillár lea govven loahpas skábmamánu.
Govva čájeha maiddái temperatuvrra muohttaga vuolde ja lea go njuoska vai goike muohta. Govva: COAT fotofelle
Fotofelle ute i naturen
Govva govvagilláris nu movt Várnjárgga duoddaris leat. Govva: Eeva Soininen
Njávkkas gurut guvlui
Njávkkas olgeš guvlui

BUVRI

Lieggaset dálkkádagain de veahážiid mielde lasket miesttagat ja muorat duoddarii. Eananšaddodat rievdá, ja daŋasšattut nu go čáhppesmuorjjit ja sarrihat, ja skierrit šaddet dakkár guovlluide gos ovdal eai leat gávdnon. Man olu sáhttet sáhpánat váikkuhit dán rievdamii?

Mii leat ceggen buvrriid dutkanguovlluide Stuorraveadjái ja Ánnejohkii vai buorebut sáhttit ipmirdit sáhpániid rolla duoddara ovdáneamis dálkkádatrievdamiin. Stuorraveajis leat buvrrit dakkár sajiin gos muohta orru guhká, ja Ánnejogas maid dakkár sajiin gos muohta orru guhká, ja muđui eará eatnamiin.

Mii gozihit šattuid ja buohtastahttit rievdamiid sihke siskkobealde ja olggobealde buvrriid.

Soahkevuvddiin gozihit seammaládje sáhpániid mearkkašumi dan šaddodahkii mii eatnamis šaddá ja muorješaddodahkii maŋŋel go lastamáđut leat leamašan doppe.

Dame som sitter i et bur ute i naturen og sjekker fangsten
Dá mii analyseret šaddodaga buvrris. Govva: Hanna Böhner.

BUVRRIT

Lieggaset dálkkádagain vurdojuvvo ahte duottar boahtá vuovdiluvvat - proseassa mii juo lea jođus stuora osiin Árktisis.

Movt dat boahtá váikkuhit biologalaš girjáivuhtii ja sáhttet go guohtuneallit hehttet vuovdiluvvama?

Vuollin árktalaš duoddaris leat johkaleagit sieđgarođuiguin ja daŋasšattuiguin dehálaččat olu elliide nu go ealggaide, bohccuide ja rievssahiidda.

Dáid eatnamiin Suovvejohvuomi dutkanguovllus áidut mii muhtun sajiin gozihan dihte movt eanan šaddá dakkár sajiin gokko eallit guhtot ja gokko eai.

Áiddit adnojuvvojit maiddái dasa ahte iskat man stuora váikkuhus guohtunelliin nu go bohccuin ja ealggain lea meahci návccaide fas šaddat maŋŋel go lastamáđut leat leavvan.

Dame som sitter i et bur ute i naturen og sjekker fangsten
Áidon Várnjárggas. Govva: Jan Erik Knutsen.

RIEBANGILLÁRAT

Mii atnit stuora gilláriid go bivdit riebaniid. Gillárat fertejit leat guhká olgun vai riebanat hárjánit daidda, eai ge šat bala dain nu olu.

Ulbmil dainna ahte váldit ealli riebaniid gitta lea dat ahte bidjat daidda čeabehii GPS-biellu mii sádde midjiide riebana posišuvnna juohke 3. Diimmu. Dainna lágiin oažžut ođđa ja dehálaš dieđuid das movt riebanat lihkadit ja atnet habitáhta vuolleárktisis. Leat go ovdamearkka dihte dat ovttahat riebanat mat mannet rittu mielde ja siskeleappos njárggas? Man dehálaččat leat sieđgarođut, dahje luottat ja viesut, dasa movt rieban vállje geainnu meahccái?

Mis leat 9 gillára, 5 luoddaguoras Čáhcesullo ja Smelror gaskka, okta Gammerabbenis ja 3 Getnje-luoddaearu lahkosis.

Rieban GPS-čeabetbáttiin. Govva: Joachim Henriksen
Stor revefelle i tre, dekket av nysnø
Riebangillár muohttagis. Govva: Mathias Leines Dahle.

GULDALANBOVSSAT

Rievssahis lea olu jietna giđđat, go gohkke iežas territoria ja iežas guoimmi.

Mii leat bidjan bovssaid unna mikrofovnnažiiguin Ánnečerrui ja Stuorraveadjái mat báddejit daid jienaid.

Mii áigut ovdánahttit metodihka (algoritmmaid) mat sáhttet earuhit indiviiddaid vai beassat rehkenastit galle girona ja rievssaha min dutkanguovllus leat.

Guldalanbovssat sáhttet maid adnot eará loddešlájaid goziheapmái nu ahte rievdamat eanas loddeservodagain sáhttet duođaštuvvot.

Rievssatjienat

Gula báikkálaš rievssatskeaikima Várnjárggas!

Stor revefelle i tre, dekket av nysnø
 Dás oaidnit guldalanbovssa mii lea biddjon olggos meahccái. Govva: Jan Erik Knutsen.

TEMPERATURMIHTIDEADDJIT

Šattuid stuorrundilit rievddadit hui olu báikkis báikái. Ovdamearkka dihte lea eanantemperatuvra, eananlávttasvuohta ja dat man guhká muohta orru muhtin sajiin, muhtun sajiin lea hui olu muohta mii orru hui guhká, ja earásajiin ges bievladielkkut. COAT dálkestašuvnnat eai sáhte čilget dán stuora rievddadeami báikkis báikái, ja dan dihte mii atnit unna mihtideddjiid. Da muitalit báikkálaš eanantemperatuvrra jagi miehtá, ja de maid goas muohta boahtá ja nohka. Dieđiheaddjit adnojuvvojit maid dasa ahte kalibreret eanadat-/muohtamodeallaid mat doaimmahuvvojit dálkestašuvnnaid dieđuiguin.

COAT atná unna temperatuvrramihtideddjiin eanas habitáhtain, soahkevuovddi rájes siskkimus muohtabáikkiid rádjái Várnjárggas.

Stor revefelle i tre, dekket av nysnø
Dákkár lea temperaturmihtideaddji oaidnit. Govva: Ingrid Jensvoll.