Dan dihte go sáhpánat ja goddesáhpánat leat ekovuogádagas čoavddašlájat, de lea dehálaš gozihit man olu dat leat. Dasa mii atnit govvagilláriid maid leat bidjan dakkár sajiide gos dát eallit liikojit buoremusat leat, báikkit dego Jakobselvvidda ja Stuorraveadji..
Dát gillárat govvejit juohke háve go mihkkege ruohttá meaddel vai mii beassat lohkat galle dat leat ja movt diet šlájat váikkuhit nubbi nuppi. Gillárat leat olgun birra jagi ja doibmet maiddái muohttaga vuolde dálvet!
COAT:s atnit mii maid govvagilláriid go gozihit bohccuid ja ealggaid, muohtabáikkiid ja šaddofenologiija.
Govva goddesáhpánis maid COAT govvagillár lea govven loahpas skábmamánu. Govva čájeha maiddái temperatuvrra muohttaga vuolde ja lea go njuoska vai goike muohta. Govva: COAT fotofelle
Govva govvagilláris nu movt Várnjárgga duoddaris leat. Govva: Eeva Soininen
Njávkkas gurut guvlui
Njávkkas olgeš guvlui
BUVRI
Lieggaset dálkkádagain de veahážiid mielde lasket miesttagat ja muorat duoddarii. Eananšaddodat rievdá, ja daŋasšattut nu go čáhppesmuorjjit ja sarrihat, ja skierrit šaddet dakkár guovlluide gos ovdal eai leat gávdnon. Man olu sáhttet sáhpánat váikkuhit dán rievdamii?
Mii leat ceggen buvrriid dutkanguovlluide Stuorraveadjái ja Ánnejohkii vai buorebut sáhttit ipmirdit sáhpániid rolla duoddara ovdáneamis dálkkádatrievdamiin. Stuorraveajis leat buvrrit dakkár sajiin gos muohta orru guhká, ja Ánnejogas maid dakkár sajiin gos muohta orru guhká, ja muđui eará eatnamiin.
Mii gozihit šattuid ja buohtastahttit rievdamiid sihke siskkobealde ja olggobealde buvrriid.
Soahkevuvddiin gozihit seammaládje sáhpániid mearkkašumi dan šaddodahkii mii eatnamis šaddá ja muorješaddodahkii maŋŋel go lastamáđut leat leamašan doppe.
Dá mii analyseret šaddodaga buvrris. Govva: Hanna Böhner.
BUVRRIT
Lieggaset dálkkádagain vurdojuvvo ahte duottar boahtá vuovdiluvvat - proseassa mii juo lea jođus stuora osiin Árktisis.
Movt dat boahtá váikkuhit biologalaš girjáivuhtii ja sáhttet go guohtuneallit hehttet vuovdiluvvama?
Vuollin árktalaš duoddaris leat johkaleagit sieđgarođuiguin ja daŋasšattuiguin dehálaččat olu elliide nu go ealggaide, bohccuide ja rievssahiidda.
Áiddit adnojuvvojit maiddái dasa ahte iskat man stuora váikkuhus guohtunelliin nu go bohccuin ja ealggain lea meahci návccaide fas šaddat maŋŋel go lastamáđut leat leavvan.
Áidon Várnjárggas. Govva: Jan Erik Knutsen.
RIEBANGILLÁRAT
Mii atnit stuora gilláriid go bivdit riebaniid. Gillárat fertejit leat guhká olgun vai riebanat hárjánit daidda, eai ge šat bala dain nu olu.
Ulbmil dainna ahte váldit ealli riebaniid gitta lea dat ahte bidjat daidda čeabehii GPS-biellu mii sádde midjiide riebana posišuvnna juohke 3. Diimmu. Dainna lágiin oažžut ođđa ja dehálaš dieđuid das movt riebanat lihkadit ja atnet habitáhta vuolleárktisis. Leat go ovdamearkka dihte dat ovttahat riebanat mat mannet rittu mielde ja siskeleappos njárggas? Man dehálaččat leat sieđgarođut, dahje luottat ja viesut, dasa movt rieban vállje geainnu meahccái?
Mis leat 9 gillára, 5 luoddaguoras Čáhcesullo ja Smelror gaskka, okta Gammerabbenis ja 3 Getnje-luoddaearu lahkosis.
Rieban GPS-čeabetbáttiin. Govva: Joachim Henriksen
Rievssahis lea olu jietna giđđat, go gohkke iežas territoria ja iežas guoimmi.
Mii leat bidjan bovssaid unna mikrofovnnažiiguin Ánnečerrui ja Stuorraveadjái mat báddejit daid jienaid.
Mii áigut ovdánahttit metodihka (algoritmmaid) mat sáhttet earuhit indiviiddaid vai beassat rehkenastit galle girona ja rievssaha min dutkanguovllus leat.