Etalasj njuolgadusá gå galggá sáme álmmuga varresvuodav dutkat (Etiske retningslinjer ved helseforskning på den samiske befolkningen)
Sáme varresvuoda ja iellemdile dutkama li lassánam maŋemus 20 jage. Vijdes njuolgadusá ja lága bærrájgæhttji ájnegis ulmutja riektájt gå dutkamprosjevtajda oassálasstá. Valla ælla gávnnum njuolgadusá jalik lága ma sihkarassti juohkusij riektájt tjoahkkidum diedojda jali jut diedo máhtsaduvvi ruopptot dajda sebrudagájda manna dutkam tjadáduvvá. Danen li Etalasj njuolgadusá gå galggá sáme álmmuga varresvuodav dutkat boahtám.
Jagen 2015 biedjin Sámedigge ja Sáme varresvuodadutkama guovdásj jåhtuj bargov man ulmme lij åttjudit etalasj njuolgadusájt gå galgá sáme álmmuga varresvuodav dutkat. Njuolgadusá galggi nannit sámij aktisasj riektájt álggoálmmugin varresvuodadutkama prosjevtajn. Etalasj njuolgadusá gå galggá sáme álmmuga varresvuodav dutkat mierreduvvin Sámedikkes jagen 2019. Aktisasj sáme miededimev vaddet la delegeriduvvam muhtem Ássjediehtte etalasj nammadussaj.
Prosjæktaj «Etalasj njuolgadusá gå galggá sáme álmmuga varresvuodav dutkat» gullujin tjuovvovasj gålmmå oase:
Oasse 1
Oasse 1 lij åtsådibme kvantitatijva varresvuodadutkamis mij guoskaj sáme álmmugij Vuonan maŋemus 30 jagij nalluj. Sáme varresvuodadutkama guovdásj dáv dagáj ja barggo ålliduváj jagen 2015. Rappårttå oases 1:
 |
Bruk av samisk etnisitet i forskningsdatabaser og helseregistre |
Oasse 2
Oasse 2 prosjevtas buktá bajep gåvåv guovdásj njuolgadusájs álggoálmmugij varresvuodadutkamis buohtastahtte lándajs. Sáme varresvuodadutkama guovdásj dáv dagáj ja barggo ålliduváj jagen 2016. Rappårttå oases 2:
|
Etiske retningslinjer for helseforskning på urfolk |
 |
Etihkalaš njuolggadusat álgoálbmotdearvvašvuođadutkama várás |
 |
Ethical guidelines for indigenous health research |
Oasse 3
Oasse 3 lij dahkat njuolgadusáj ævtodusáv. Jagen 2016 nammadij Sámedigge barggonammadusáv mij de galgaj oajvvadit etalasj njuolgadusájt sáme varresvuoda dutkamij ja dutkamij sáme humána biologijjalasj materiállaj. Nammadusán lidjin åvdåstiddje dáj åvdås: Sámedigge, Regional komité for medisinsk og helsefaglig forskningsetikk (REK Nord), jurissta Oslo universitiehtas ja varresvuodadutke Sáme varresvuodadutkama guovdátjis ja Institutt for klinisk medisin UiT Vuona arktalasj universitiehtas ja Ubbmema universitiehtas. Ævtodus Sámediggerádáj gálggiduváj javllamáno 4. biejve 2017 ja lij guláskuddamin gidán 2018. Sámedigge vijmak mierredij njuolgadusájt jagen 2019. Rappårttå oases 3:
- Sáme varresvuodadutkama etalasj njuolgadusá (Etiske retningslinjer for samisk helseforskning)
- Sáme varresvuodadutkama etalasj ássjediehtte nammadus (Sakkyndig etisk komité for samisk helseforskning)